Του Κώστα Στούπα
Το πρόβλημα της ασφάλειας και της ανεξέλεγκτης παραβατικότητας απασχολεί όλο και περισσότερο τους πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο. Από τη μία, ανήλικοι που μαχαιρώνουν για «πλάκα». Από την άλλη, συμμορίες μειονοτήτων στο απυρόβλητο, όχι λόγω αθωότητας αλλά λόγω… καταγωγής. Η εγκληματικότητα εξελίσσεται σε πολυπολιτισμική μπίζνα. Το οργανωμένο έγκλημα στην Ελλάδα έχει πάψει προ πολλού να είναι «εγχώριο»· οι παραδοσιακοί ντόπιοι μαφιόζοι χάνουν συνεχώς έδαφος απέναντι σε «συναδέλφους» από την περιφέρεια της πρώην ΕΣΣΔ, την Τουρκία και την Αλβανία. Η παράνομη μετανάστευση προσθέτει το δικό της μερίδιο στο καθημερινό αστυνομικό δελτίο.
Οι καταλήψεις στα πανεπιστήμια και τα σχολεία, κατάλοιπο της μεταπολιτευτικής… επαναστατικότητας, έχουν σχεδόν καταστεί έθιμο. Το επεσήμανε και η κα Κωνσταντοπούλου. Κι όμως, το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Η σύγκρουση του Τραμπ με τα ελιτίστικα campus των ΗΠΑ απλώς ακολουθεί τον δρόμο που χάραξαν εδώ και δεκαετίες οι εγχώριες κυβερνήσεις.
Η ανησυχία για την ασφάλεια, λοιπόν, δεν είναι ακροδεξιό φετίχ. Είναι κοινωνική απαίτηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ολοένα και περισσότεροι πολίτες στρέφονται σε «σκληρούς» ηγέτες με υποσχέσεις για «τάξη και ασφάλεια», ακόμα κι αν φλερτάρουν επικίνδυνα με τον αυταρχισμό.
Το παράδειγμα του Μπουκέλε
Ο Ναγίμπ Μπουκέλε στο Ελ Σαλβαδόρ είναι το χαρακτηριστικότερο δείγμα: επανεξελέγη με ποσοστό 85%. Όχι επειδή μοίρασε επιδόματα, αλλά επειδή έκανε τους δρόμους ασφαλείς. Το 2015, η χώρα είχε το υψηλότερο ποσοστό ανθρωποκτονιών στον κόσμο — 106 ανά 100.000 κατοίκους. Κάθε γωνιά ήταν υπό εκβιασμό από συμμορίες. Μέχρι που ο Μπουκέλε τους μάντρωσε όλους: 85.000 συλλήψεις, το 8% όλων των νεαρών ανδρών της χώρας. Χωρίς δίκη, χωρίς πολλά πολλά. Αν είχες τατουάζ ή απλώς… «κακό προαίσθημα» αστυνομικού, έμπαινες μέσα.
Το αποτέλεσμα; Μέχρι το 2024, το ποσοστό δολοφονιών έπεσε στο 1,9 — κάτω κι από τις ΗΠΑ.
Ο λαός πανηγύριζε. Κι ας καταπατήθηκε το σύνταγμα. Κι ας καταργήθηκε κάθε έννοια τεκμηρίου αθωότητας. Κι ας ξεκίνησαν –αναμενόμενα– οι διώξεις κατά δημοσιογράφων, συνδικαλιστών και αγροτών. Στις 18 Μαΐου, απήχθη η δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ρουθ Λόπεζ. Δύο μέρες αργότερα, το Κοινοβούλιο ψήφισε νόμο που θυμίζει Κρεμλίνο: όποιος οργανισμός λαμβάνει ξένα κεφάλαια πρέπει να εγγραφεί ως… ξένος πράκτορας.
Δες: First he busted gangs. Now Nayib Bukele busts critics – The Economist, 29/5/2025
Ανάγκη για ασφάλεια ή δίψα για αυταρχισμό;
Οι δημοκρατίες βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η αριστερή ρητορική περί «αντιαυταρχισμού» καταλήγει να ανέχεται κάθε είδους παραβατικότητα. Από την άλλη, η προληπτική και αδιάκριτη καταστολή απειλεί να μετατρέψει τις δυτικές κοινωνίες σε εργαστήρια αυταρχισμού με δημοκρατική επίφαση. Υπάρχει μέση οδός; Οφείλει να υπάρξει.
Η ασφάλεια δεν πρέπει να είναι προνόμιο απολυταρχικών καθεστώτων. Η Δύση ευημέρησε επειδή ήταν ταυτόχρονα δημοκρατική και ασφαλής. Αν χάσει την ικανότητα να εγγυάται την τάξη, θα χάσει και τη νομιμοποίησή της. Και τότε οι πολίτες, είτε από φόβο είτε από θυμό, θα στραφούν προς εκείνους που υπόσχονται προστασία, έστω και χωρίς δικαιώματα.
Αν οι δημοκρατίες δεν αντιμετωπίσουν έγκαιρα το έγκλημα και την ανομία, θα το κάνουν άλλοι. Με τον τρόπο τους. Και μετά μην ρωτάτε «πώς φτάσαμε ως εδώ».
Πηγή: liberal.gr