Του Νίκου Μελέτη
Ανησυχία στην Άγκυρα προκαλεί η έγερση «Κουρδικού ζητήματος» από το Ισραήλ, σε μια στιγμή που ο Τ. Ερντογάν σχεδιάζει νέα επίθεση εναντίον των Κούρδων της Β. Συρίας, για να προκαταλάβει τις αποφάσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης και συγχρόνως θέλει να ξεδιπλώσει μια νέα «πρωτοβουλία», ώστε να εξασφαλίσει τη στήριξη του κουρδικού στοιχείου στην Τουρκία, ώστε να εξασφαλίσει μια νέα επανεκλογή στη θέση του Προέδρου.
Η παρέμβαση του Ισραήλ υπέρ των Κούρδων έρχεται μαζί με την είδηση ότι τα ηνία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής αναλαμβάνουν ο Μ. Γουόλτς, ως Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, και ο Μ. Ρούμπιο, ως υπουργός Εξωτερικών, που και οι δύο στο παρελθόν έχουν στηρίξει σθεναρά τη συμμαχία με το κουρδικό στοιχείο στη Β. Συρία.
Οι δηλώσεις του νέου Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών, Γιδεόν Σάαρ, έχουν προκαλέσει συναγερμό στην Άγκυρα, καθώς ο υπουργός, όχι μόνο έθεσε ως προτεραιότητα την αποκατάσταση των σχέσεων με τις αραβικές χώρες, αλλά τάχθηκε υπέρ της ενδυνάμωσης των δεσμών του Ισραήλ με τις μειονότητες της περιοχής, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους Κούρδους.
«Οι Κούρδοι είναι ένα από τα μεγαλύτερα έθνη χωρίς κράτος. Είναι φυσικοί μας σύμμαχοι», δήλωσε ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ, προσθέτοντας ότι «αποτελούν εθνική μειονότητα σε τέσσερις χώρες, με αυτονομία σε δύο από αυτές – de facto στη Συρία και de jure στο σύνταγμα του Ιράκ. Υποφέρουν από καταπίεση και επιθετικότητα, ειδικά από το Ιράν και την Τουρκία. Πρέπει να τους προσεγγίσουμε και να ενισχύσουμε τους δεσμούς μας, καθώς υπάρχουν τόσο διπλωματικές διαστάσεις όσο και διαστάσεις ασφαλείας σε αυτό».
Ο Τ. Ερντογάν, θέλοντας να εκμεταλλευθεί και το ρευστό τοπίο, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου στις ΗΠΑ έσπευσε να προαναγγείλει νέα στρατιωτική παρέμβαση στη Β. Συρία και στο Β. Ιράκ, με πρόσχημα βεβαίως την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Ο Τούρκος ηγέτης θέλει να προκαταλάβει τις εξελίξεις, εξουδετερώνοντας τους Κούρδους, κυρίως στη ΒΑ Συρία, που βρίσκεται υπό τον έλεγχό τους σε μια de facto αυτόνομη περιοχή.
Για την Τουρκία, η παρουσία αυτόνομης οντότητας στα νότια σύνορά του, που θα ελέγχεται από δυνάμεις που θεωρεί ότι συνδέονται με το ΠΚΚ έχει δαιμονοποιηθεί. Καθώς ξυπνά τους εφιάλτες περί σχεδίων διαμελισμού της Τουρκίας και δημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, που θα ενώσει τα εκατομμύρια των Κούρδων, που τώρα ζουν διάσπαρτοι στην Τουρκία, στη Συρία, στο Ιράκ και στο Ιράν.
Η έναρξη τουρκικής επιχείρησης στη Β. Συρία θα προκαλέσει αντιδράσεις καθώς ούτε καν το καθεστώς Άσαντ δεν θέλει να δει την Τουρκία να καταλαμβάνει «προσωρινά» και άλλο έδαφος της Συρίας, ενώ οι Αμερικανοί είναι προφανές ότι θα λάβουν μέτρα προστασίας των δυνάμεών τους, που βρίσκονται σε βάσεις μαζί με τους Κούρδους του YPG.
Ούτε το Ισραήλ πάντως θα μείνει αδιάφορο σε μια τέτοια κίνηση της Τουρκίας, η οποία θα εξουδετερώσει μια ισχυρή ένοπλη ομάδα, η οποία δεν είναι εχθρική για το Ισραήλ και θα αφήσει μια μεγάλη περιοχή της Συρίας στον έλεγχο της Τουρκίας αλλά και ανοικτή στην επιρροή του Ιράν.
Ο Τ. Ερντογάν με «λαγό» τον εθνικιστή σύμμαχό του Ν. Μπαχτσελί επιδιώκει να απομονώσει αυτούς που θεωρεί ως συνοδοιπόρους του ΠΚΚ και να αποσπάσει έτσι τη στήριξη των κουρδικών ψήφων αλλά και του φιλοκουρδικού κόμματος που θα τον διευκολύνουν είτε στην αλλαγή συντάγματος, είτε σε πρόωρες εκλογές, που θα του δώσουν τη δυνατότητα να διεκδικήσει μια ακόμη θητεία στην προεδρία της Δημοκρατίας, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα, προσκρούει στον συνταγματικό περιορισμό για δυο θητείες.
Οι δεσμοί του Ισραήλ με τους Κούρδους ανάγονται στο παρελθόν, αμέσως μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Ήδη, από τη δεκαετία του 1960, το Ισραήλ ενίσχυε τους Κούρδους της περιοχής με όπλα και χρήματα, ώστε να συλλέγουν πληροφορίες για τους Άραβες γείτονες, με τους οποίους το Ισραήλ βρισκόταν σε διαρκή ένταση. Αργότερα, το 2014, το Ισραήλ προσπάθησε να πείσει τους Αμερικανούς να υποστηρίξουν την προσπάθεια για ανεξαρτησία του Κουρδικού κράτους στο βόρειο Ιράκ, μέσω δημοψηφίσματος.
Η προσπάθεια αυτή δεν ευδοκίμησε, καθώς κρίθηκε ότι θα αποσταθεροποιούσε το Ιράκ. Παρ’ όλα αυτά, το Ισραήλ συνέχιζε να προμηθεύεται πετρέλαιο από την αυτόνομη Κουρδική οντότητα στο βόρειο Ιράκ και, σύμφωνα με πολλά δημοσιεύματα, ακόμη και πρόσφατα συνέχιζε η προμήθεια κουρδικού πετρελαίου, μέσω του τουρκικού λιμανιού του Σεϊχάν.
Οι Εβραίοι και οι Κούρδοι, στη Μέση Ανατολή, έχουν συχνά αντιμετωπίσει κοινούς εχθρούς, όπως τον Χουσεΐν στο Ιράκ, το Ιράν και το συριακό εθνικιστικό κίνημα. Το Κουρδικό ζήτημα βρέθηκε διαχρονικά στο στόχαστρο της Άγκυρας, η οποία πλέον αποτελεί έναν από τους πιο ακραίους αντιπάλους του Ισραήλ, με αφορμή και τη Γάζα, φτάνοντας ορισμένες φορές σε ρητορικό επίπεδο να υιοθετεί στάση παρόμοια με το καθεστώς των μουλάδων του Ιράν.
Ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στην άλλη μεγάλη μειονότητα της περιοχής, τους Δρούζους, το 10% των οποίων ζουν στο Ισραήλ ως Ισραηλινοί πολίτες, ενώ οι υπόλοιποι είναι διαμοιρασμένοι σε Λίβανο και Συρία. Με τους Δρούζους, το Ισραήλ έχει συνεργαστεί ξανά στο παρελθόν, ενώ η εθνική αυτή ομάδα έχει ισχυρό ρόλο στο Λίβανο. Οι κοινότητές τους στη Συρία, κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική «ζώνη ασφαλείας», αλλά και επιρροής για το Ισραήλ.
Για πολλούς αναλυτές είναι σαφές ότι η Αραβική Άνοιξη και ο πόλεμος κατά του ISIS υπονόμευσαν τον χάρτη που είχε διαμορφωθεί από την εποχή της αποικιοκρατίας στη Μέση Ανατολή. Η τρέχουσα αντιπαράθεση του Ισραήλ με το Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναδιάταξη των δυνάμεων και επανασχεδιασμό του χάρτη. Μέσα σε αυτό το ασταθές και απρόβλεπτο σκηνικό, είναι λογικό το Ισραήλ να αναζητά τοπικούς συμμάχους και φίλους και η Τουρκία να βλέπει παντού εχθρούς…
Πηγή: liberal.gr