Της Ευαγγελίας Μπίφη
Ισμαήλ Χανίγια, Χασάν Νασράλα, Γιαχία Σινουάρ.… Το Ισραήλ εξουδετερώνει τις ηγεσίες και αποδομεί επιχειρησιακά τους δορυφόρους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν στον αναδιατασσόμενο χάρτη της Μέσης Ανατολής μετά την κτηνωδία της 7ης Οκτωβρίου. Ο «υπογράφων» της σφαγής αμάχων είναι νεκρός, και το ερώτημα που προβάλλει είναι εάν η εξόντωσή θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την επίτευξη εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας και ενδεχομένως και για αποκλιμάκωση στον Λίβανο.
Σε ένα καίριο σημείο καμπής στον έναν χρόνο που μαίνεται ένας σκληρός πόλεμος για την εξάρθρωση του τρομοκρατικού οικοδομήματος της Χαμάς, οι οικογένειες των Ισραηλινών ομήρων που παραμένουν στα έγκατα της Γάζας καλούν την ενδυναμωμένη κυβέρνηση Νετανιάχου «να αξιοποιήσει το στρατιωτικό επίτευγμα» για να εξασφαλίσει μία άμεση συμφωνία για την επιστροφή των απαχθέντων.
«Η εξάλειψη του Σινουάρ είναι ένα σημαντικό ορόσημο στο δρόμο προς την πραγματική νίκη, η οποία θα επιτευχθεί μόνο με την επιστροφή των 101 ομήρων. Δεν υπάρχει, και δεν θα υπάρξει, συνολική νίκη χωρίς την απελευθέρωση και των 101 απαχθέντων», αναφέρει το Φόρουμ Συγγενών των Οικογενειών των Ομήρων.
Οι πιέσεις τόσο εντός Ισραήλ, όσο και διεθνώς, εντείνονται για μία άπιαστη εδώ και μήνες εκεχειρία ώστε οι όμηροι να επιστρέψουν και να απαλυνθεί μία δραματική ανθρωπιστική κατάσταση για τους αμάχους στον παλαιστινιακό θύλακα. Πλάι στις ελπίδες βρίσκεται ωστόσο ο φόβος ότι η Χαμάς μπορεί να εκδικηθεί στο όνομα του σαδιστή, «ιδεολόγου» της δολοφονώντας τους ομήρους. Στη Γάζα παραμένουν 101 όμηροι, οι 34 ήδη επιβεβαιωμένα νεκροί.
Η αμερικανική πλευρά εκλάμβανε εδώ και καιρό το ενδεχόμενο εξόντωσης του Γιαχία Σινουάρ ίσως ως τον σημαντικότερο μεμονωμένο παράγοντα που θα μπορούσε να αλλάξει τους «όρους του παιχνιδιού» και να ανοίξει δίοδο προς τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, και αυτό κατέστη ορατό στις χθεσινές δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Η εξόντωση του ενορχηστρωτή της 7ης Οκτωβρίου θα μπορούσε κατά την Ουάσινγκτον να αλλάξει τα δεδομένα στο μέτωπο της Γάζας, το οποίο και «βαραίνει» τις προοπτικές εκλογικής επικράτησης της Κάμαλα Χάρις στις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, και παρότι ο Μπάιντεν δήλωσε πως προβάλλει τώρα «η ευκαιρία για την επόμενη ημέρα» στη Γάζα, αναγνώρισε πως «έχουμε ακόμη πολλή δουλειά μπροστά μας» προτού συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Ο πόλεμος δεν τελείωσε», ανέφερε στην ανακοίνωσή του προς τους Ισραηλινούς ο Νετανιάχου και χαρακτήρισε την εξόντωση Σινουάρ ως την «αρχή της ημέρας μετά τη Χαμάς», ενώ απευθύνθηκε ταυτόχρονα στις οικογένειες των ομήρων, τους κατοίκους της Γάζας και εκείνους που κρατούν τους ομήρους. «Θα συνεχίσουμε με όλες μας τις δυνάμεις μέχρι την επιστροφή όλων των αγαπημένων σας, που είναι και δικοί μας αγαπημένοι», είπε στις οικογένειες που αγωνιούν. «Η Χαμάς δεν θα κυβερνά πλέον τη Γάζα. Αυτή είναι η αρχή της ημέρας μετά τη Χαμάς και αυτή είναι μια ευκαιρία για εσάς, τους κατοίκους της Γάζας, να απελευθερωθείτε επιτέλους από την τυραννία της», ήταν η επόμενη αναφορά, ενώ στους τρομοκράτες που κρατούν τους ομήρους μετέφερε ότι θα μπορέσουν «να φύγουν και να ζήσουν» αν καταθέσουν τα όπλα και παραδώσουν τους απαχθέντες. Και με το βλέμμα στις ηγεσίες της περιοχής, επισήμανε πως «έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία να σταματήσουμε τον [καθοδηγούμενο από το Ιράν] άξονα του κακού και να δημιουργήσουμε ένα διαφορετικό μέλλον, και αυτή είναι η στιγμή».
Σε κάθε περίπτωση, η εξόντωση Σινουάρ δεν δείχνει να εγείρει άμεσα τουλάχιστον κάποια προσδοκία ότι η ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή βαίνει προς αποκλιμάκωση. Παρά τα αλλεπάλληλα, βαριά πλήγματα που δέχεται ο αποκαλούμενος «άξονας της αντίστασης», η απειλή του Ιράν είναι παρούσα και το Ισραήλ βρίσκεται σε τροχιά να ανταποδώσει για το μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων της 1ης Οκτωβρίου -και παρότι η επιλογή της στόχευσης πετρελαϊκών ή πυραυλικών εγκαταστάσεων δείχνει να έχει απομακρυνθεί και προκρίνονται στρατιωτικοί στόχοι, το ενδεχόμενο ενός κύκλου αντιποίνων με απρόβλεπτες συνέπειες είναι ανοιχτό. Το μέτωπο του Λιβάνου παραμένει παράλληλο ανοιχτό, και μένει να διαφανεί εάν η εξουδετέρωση Σινουάρ θα μπορούσε να «παρασύρει» τη Χεζμπολάχ σε κάποιον συμβιβασμό που να πείθει ότι δεν γίνεται απλώς και μόνο προς αναδιάταξή της και για να κερδίσει χρόνο το Ιράν.
Εκ των πρώτων εντολών που διαβιβάστηκαν εκ μέρους της ισραηλινής κυβέρνησης στον στρατό μετά την είδηση της εξόντωσης Σινουάρ ήταν να ενημερωθούν οι οικογένειες των ομήρων πως δεν υπήρχαν ενδείξεις για παρουσία ή απώλειες ομήρων στο κτήριο όπου επιχείρησαν οι IDF κατά της Χαμάς στη νότια Γάζα για να διαπιστωθεί εκ των υστέρων πως μεταξύ των νεκρών τρομοκρατών ήταν ο ίδιος ο Σινουάρ. Η επιβεβαίωση ήλθε μέσω οδοντιατρικής ταυτοποίησης και DNA που είχε ληφθεί όταν ο Σινουάρ κρατούνταν επί δύο δεκαετίες στις ισραηλινές φυλακές, εκεί όπου έμαθε εβραϊκά, έγραφε βιβλία και κατέστρωνε σχέδια αφανισμού του Ισραήλ. Σειρά επιχειρήσεων των Δυνάμεων Άμυνας του Ισραήλ (IDF) τις τελευταίες εβδομάδες στην περιοχή όπου εξουδετερώθηκε είχαν ήδη περιορίσει σημαντικά τις κινήσεις του Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος κρυβόταν επί ένα χρόνο τόσο πάνω όσο και κάτω από το έδαφος, σε τούνελ και σημεία όπου φέρονταν να κρατούνταν και Ισραηλινοί όμηροι, καθώς και πίσω από τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας.
Στο προσκήνιο ξανά ο Μεσάαλ
Ο θάνατος του Γιαχία Σινουάρ θα μπορούσε ίσως και να ενθάρρυνε τη Χαμάς να συμφωνήσει με τις ισραηλινές απαιτήσεις αλλά και να προσφέρει στο Ισραήλ μια στρατιωτική επιτυχία που να επέτρεπε στην κυβέρνηση Νετανιάχου να χαλαρώσει τη διαπραγματευτική της στάση. Μένει να διαφανεί εάν κάτι από τα δύο θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα, κάτι που συναρτάται τόσο από τις εσωτερικές δυναμικές στην ισραηλινή κυβέρνηση, αλλά και από το ποιος θα βρεθεί στη θέση του Σινουάρ, ο οποίος από αρχηγός της «Χαμάς εσωτερικού» …επιβραβεύτηκε για την 7η Οκτωβρίου αναλαμβάνοντας επικεφαλής του πολιτικού γραφείου μετά την εξόντωση του Ισμαήλ Χανίγιε στην καρδιά της Δαμασκού.
Τα βλέμματα έχουν στραφεί και πάλι, μεταξύ πιθανών άλλων υποψηφίων διαδόχων, στον Χαλέντ Μεσάαλ ως επικρατέστερου για να αναλάβει. Το όνομα του Μεσαάλ ακούστηκε και μετά τη δολοφονία Χανίγια, τον περασμένο Ιούλιο, ωστόσο ο Σινουάρ είχε περισσότερα ερείσματα στους κόλπους της τρομοκρατικής οργάνωσης -ήταν «ο δικός τους άνθρωπος», ένα όνομα… «θρύλος».
Ο 68χρονος Χαλέντ Μεσάαλ, αν και χρόνια στο πλευρό του Χανίγια και ιδρυτικό μέλος της Χαμάς είναι κατά κάποιο τρόπο «ξένος» για τα μέλη και τους υποστηρικτές της Χαμάς στη Γάζα και στη Δυτική Όχθη. Γεννήθηκε το 1956 στη Δυτική Όχθη, αλλά από μικρός έφυγε με τους γονείς του στο Κουβέιτ, όπου μεγάλωσε, σπούδασε και εργάστηκε ως δάσκαλος φυσικής μέχρι το 1984. Οι παραστάσεις του με την πραγματικότητα των Παλαιστινιακών Εδαφών είναι ελάχιστες. Ελέγχει όμως τις οργανώσεις της Χαμάς σε Λίβανο και Συρία.
Έχει επίσης δημιουργήσει ένα δίκτυο διεθνών επαφών, καθώς από το Κατάρ όπου βρισκόταν, λειτουργούσε τρόπον τινά ως άτυπος «υπουργός Εξωτερικών» της Χαμάς, συνόδευε τον Χανίγια στα ταξίδια του και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Λάμβανε επίσης μέρος σε διάφορα διεθνή συνέδρια ή εκδηλώσεις υπέρ της Χαμάς και της παλαιστινιακής υπόθεσης σε χώρες της περιοχής. Θεωρείται ότι βρίσκεται πιο κοντά στο Κατάρ και την Τουρκία, σε αντίθεση με τον Σινουάρ που βρισκόταν εγγύτερα στο Ιράν.
Πηγή: liberal.gr