Της Ευαγγελίας Μπίφη
Η Μαρίν Λεπέν έδωσε τη χαριστική βολή στην κυβέρνηση Μπαρνιέ με απώτερο στόχο να «γονατίσει» τον Εμανουέλ Μακρόν. Εν μέσω της βαθιάς πολιτικής και δημοσιονομικής κρίσης στην οποία ρίχνει από κοινού με το μπλοκ της Αριστεράς τη Γαλλική Δημοκρατία, μένει να διαφανεί εάν οι υπολογισμοί της θα αποδώσουν ή εάν για τους ανέμους που σπέρνει στη Γαλλική Δημοκρατία και την Ευρώπη εν καιρώ τεράστιων προκλήσεων, η ηγέτις της Άκρας Δεξιάς θα καταλήξει να θερίσει θύελλες.
Η ανατροπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ φέρνει τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν αντιμέτωπο με τη χειρότερη πολιτική κρίση των δύο θητειών του στην προεδρία ως απόρροια της ριψοκίνδυνης παρτίδας πόκερ που έπαιξε με την αιφνιδιαστική διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στη σκιά της συντριβής του Κέντρου στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Η Γαλλία βρίσκεται σε περιδίνηση και κρίση διαρκείας, «εξάγει» πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα και ανασφάλεια σε κρίσιμη καμπή για την Ευρώπη συμβαδίζοντας με την εικόνα παράλυσης στη Γερμανία, ο ίδιος ο Μακρόν δείχνει πιο αποδυναμωμένος παρά ποτέ και δυναμώνουν οι φωνές που τον καλούν σε παραίτηση.
Μεγάλο είναι όμως το στοίχημα που ανέλαβε και η ίδια η Μαρίν Λεπέν τραβώντας την πρίζα από την κυβέρνηση μειοψηφίας που από την πρώτη στιγμή τελούσε υπό την «ομηρία» της Άκρας Δεξιάς, σε ένα «προνόμιο» που κατέληξε να αποσπάσει αφότου εβδομάδες μετεκλογικών διαβουλεύσεων υπό τον Μακρόν με τις πολιτικές δυνάμεις δεν κατέληγαν πουθενά. Ο Προϋπολογισμός λιτότητας δεν ήταν το αίτιο αλλά μάλλον το «όχημα» για τον βασικό στόχο, τον ίδιο τον Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Μισέλ Μπαρνιέ είχε ήδη συμφωνήσει σε αρκετά από τα αιτήματά της σχετικά με την κοινωνική ασφάλιση -αλλά η Λεπέν αποφάσισε ότι αυτό δεν ήταν αρκετό. Τις αγωνιώδεις ώρες πριν την ψηφοφορία σύμβουλος της κυβέρνησης δήλωνε ανωνύμως πως η Εθνική Συσπείρωση (RN) είχε καταθέσει συνολικά 17 διαφορετικές εκδοχές των προϋποθέσεων που έθετε το κόμμα προς υποστήριξη του Προϋπολογισμού. Ταυτόχρονα, σύμβουλος του RN φρόντιζε να δηλώνει στον γαλλικό Τύπο πως ο Μακρόν είναι «ένας έκπτωτος δημοκρατικός μονάρχης, που προχωρά με ανοιχτό το πουκάμισο και ένα σχοινί στο λαιμό του μέχρι την επόμενη διάλυση [της Εθνοσυνέλευσης]».
Η Λεπέν θα πρέπει να πείσει ότι ενήργησε πραγματικά προς το συμφέρον της χώρας και όχι για προσωπικό όφελος. Είναι προφανές, όμως, κατά πολλές αναγνώσεις πως δεν ήταν ο «δογματισμός» του Μπαρνιέ, η αγοραστική δύναμη και η κοινωνική ασφάλιση των Γάλλων που οδήγησαν την Λεπέν να «τορπιλίσει» την κυβέρνηση, αλλά η στόχευση ήταν να αποδυναμώσει περαιτέρω και να ανατρέψει τον Μακρόν -έστω και εάν δεν έχει ζητήσει η ίδια επισήμως (ακόμη) την παραίτησή του, αντίθετα με την Αριστερά (πλην Σοσιαλιστών).
Το «κλειδί» των υπολογισμών της Λεπέν δείχνει να βρίσκεται σε μία ημερομηνία: Την 31η Μαρτίου 2025.
Η χαριστική βολή στην κυβέρνηση Μπαρνιέ ήλθε ενόσω το «στρατόπεδο» της Άκρας Δεξιάς βρίσκεται σε αναβρασμό εν αναμονή της δικαστικής απόφασης στην πολύκροτη υπόθεση υπεξαίρεσης κονδυλίων του Ευρωκοινοβουλίου που θα κρίνει εάν η Μαρίν Λεπέν θα είναι «παρούσα» στις προεδρικές κάλπες του 2027, στις οποίες και δείχνει να οδεύει με τη μεγαλύτερη φόρα από ποτέ άλλοτε. Οι εισαγγελείς ζητούν τη στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι από την ηγέτιδα της Άκρας Δεξιάς, με την ίδια να χαρακτηρίζει τις κατηγορίες πολιτικά υποκινούμενες και την Εθνική Συσπείρωση (RN) να παραπέμπει στο «παράδειγμα» Τραμπ, που διώχθηκε αλλά «στέφθηκε» με τη λαϊκή ψήφο.
Εφόσον η εισαγγελική πρόταση γίνει δεκτή, η Λεπέν δεν θα μπορεί να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2027, εκεί όπου έχει στρέψει ολόκληρη τη στρατηγική της αφότου φιλελεύθερο Κέντρο και Αριστερά ύψωσαν από κοινού φραγμό κατά της καλπάζουσας Άκρας Δεξιάς στις πρόωρες εκλογές του Ιουλίου, κρατώντας την μακριά από τις πύλες της εξουσίας. Οι εισαγγελείς έχουν επισυνάψει αίτημα προσωρινής εκτέλεσης, δηλαδή η απαγόρευση συμμετοχής στην πολιτική θα ισχύει από την πρώτη στιγμή που ενδεχομένως καταδικαστεί, ακόμη και αν ασκήσει έφεση.
Υπό αυτά τα δεδομένα ενδεχόμενη παραίτηση Μακρόν -που θα αποτελούσε γεγονός σεισμικών διαστάσεων και ο ίδιος έχει επιμείνει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να πράξει- θα μπορούσε να είναι ίσως και η τελευταία ευκαιρία για την Λεπέν να «αγγίξει» την προεδρία. Από την άλλη πλευρά, οι κινήσεις της και η αστάθεια που πυροδοτεί μπορεί να έλθουν να υπονομεύσουν τη μακρά προσπάθεια κανονικοποίησής της στο πολιτικό σύστημα, ενώ μπορεί να «βρεθεί» και με ένα πρωθυπουργό πολύ λιγότερο «ευνοϊκό» για το κόμμα της.
Βουλευτές του αριστερού μπλοκ, με την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν στην πρώτη γραμμή, ζητούν ήδη από τον Σεπτέμβριο την παραίτηση Μακρόν αφότου αρνήθηκε να διορίσει πρωθυπουργό από τις τάξεις τους. Αλλά και στο μέτωπο της Δεξιάς, αίσθηση προκάλεσε την περασμένη εβδομάδα η δήλωση του γνωστού συντηρητικού πολιτικού Ζαν-Φρανσουά Κοπέ ότι νέες προεδρικές εκλογές είναι «η μόνη λύση» στην παρούσα κρίση. Πάντως, οι Σοσιαλιστές δεν ζητούν την παραίτηση του προέδρου. «Σε αντίθεση με την Ανυπότακτη Γαλλία, εμείς δεν κάνουμε φαντασιώσεις περί παραίτησης του Μακρόν» δήλωσε ο πρόεδρος της ομάδας του Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Γερουσία, Πατρίκ Κανέρ.
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση του συντηρητικού μέσου Cnnews το 62% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ο Γάλλος πρόεδρος θα πρέπει να παραιτηθεί εάν η κυβέρνηση Μπαρνιέ καταρρεύσει. Μεταξύ των ψηφοφόρων του Εθνικού Συναγερμού, το ποσοστό αυτό σκαρφάλωσε στο 87%.
Η Μαρίν Λεπέν έχει διεκδικήσει τρεις φορές την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, ερχόμενη κάθε φορά όλο και πιο κοντά στο να περάσει τις πύλες του Μεγάρου των Ηλυσίων προσφέροντας προοδευτικά μία «εξευγενισμένη» εκδοχή της Άκρας Δεξιάς. Το 2012 τερμάτισε τρίτη πίσω από τους Φρανσουά Ολάντ και Νικολά Σαρκοζί με 17,9% των ψήφων. Το 2017 και το 2022 έχασε από τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, με 33,9% και 41,5% των ψήφων αντίστοιχα, όταν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Γάλλων την κράτησαν εκτός Ελιζέ παρά την αντιδημοφιλία Μακρόν.
Στις πρόωρες εκλογές που αιφνιδιαστικά προκήρυξε ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, μετά το σοκ των ευρωεκλογών του Ιουνίου υψώθηκε εκ νέου δημοκρατικό ανάχωμα και με την καθοριστική σύμπραξη Κέντρου και Αριστεράς στο δεύτερο γύρο της 7ης Ιουλίου, οι δημοσκοπήσεις διαψεύστηκαν και η Γαλλία απέκρουσε τον κίνδυνο μίας ακροδεξιάς κυβέρνησης για πρώτη φορά στα χρονικά.
Ήταν όμως σε κάθε περίπτωση μία εξαιρετικά ριψοκίνδυνη κίνηση εκ μέρους του Μακρόν, που οδήγησε σε μία απόλυτα κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση δίχως ουδείς να διαθέτει πλειοψηφία. Ήταν το αριστερό μπλοκ Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) που κέρδισε τις περισσότερες έδρες, αλλά όχι αρκετές για απόλυτη πλειοψηφία. Το κεντρώο Ensemble (Μαζί) του Μακρόν ήρθε δεύτερο και η Εθνική Συσπείρωση (RN) κατέλαβε την τρίτη θέση. Στο μετεκλογικό χάος που ακολούθησε, τα ηνία τελικά ανέλαβε τελικά ο προερχόμενος από τις τάξεις των γκωλικών Ρεπουμπλικανών Μισέλ Μπαρνιέ, με την Άκρα Δεξιά εκτός κυβέρνησης, αλλά στην ουσία σε ρόλο ρυθμιστή καθώς η κυβέρνηση συγκροτήθηκε με την ανοχή της.
Η κεντρώα-κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας υπό τον Μισέλ Μπαρνιέ βρισκόταν στην πραγματικότητα από την πρώτη στιγμή στο «έλεος» του Νέου Λαϊκού Μετώπου NFP) και του κυρίως του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού (RN), που από κοινού είχαν αρκετούς βουλευτές για να την ανατρέψουν. Όπως και έπραξαν χθες με τον πρώην κοινοτικό επίτροπο να γίνεται ο πρωθυπουργός με την πιο σύντομη θητεία στη σύγχρονη γαλλική Ιστορία. Νέες εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν πριν από τον Ιούνιο και ο Μακρόν -ο οποίος θεωρείται απίθανο να παραιτηθεί, τουλάχιστον προς το παρόν- επανέρχεται εκεί που βρισκόταν την 7η Ιουλίου. Σε αναζήτηση κυβέρνησης με την Εθνοσυνέλευση πιο διχασμένη από ποτέ, και όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να κοιτούν με αγωνία προς το Παρίσι.
Και τώρα τι;
Ο Μισέλ Μπαρνιέ πιθανότατα θα κληθεί να παραμείνει πρωθυπουργός σε υπηρεσιακή κυβέρνηση, όπως ακριβώς συνέβη με τον Γκαμπριέλ Ατάλ το περασμένο καλοκαίρι. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση θα πρέπει να επισπεύσει τις τρέχουσες υποθέσεις και δεν θα μπορεί να ψηφίσει νέους νόμους.
Εναπόκειται στον Μακρόν να ορίσει νέο πρωθυπουργό και δεν έχει συγκεκριμένη προθεσμία. Έχουν υπάρξει διαρροές από το Ελιζέ πως προτίθεται να κινηθεί άμεσα, όμως η επιλογή του νέου πρωθυπουργού θα είναι περίπλοκη, καθώς θα πρέπει να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης των 577 βουλευτών σε μια κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση χωρίς σαφή πλειοψηφία.
Ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να επιχειρήσει εκ νέου να διασπάσει το μέτωπο της Αριστεράς προσελκύοντας το Σοσιαλιστικό Κόμμα για μία κυβέρνηση συνασπισμού με πιο κεντρώο πρόσημο, αλλά τίποτα δεν εγγυάται ότι θα επιτύχει εκεί όπου απέτυχε το καλοκαίρι. Θα μπορούσε, επίσης, να διορίσει μία αυστηρά τεχνοκρατική κυβέρνηση για να ηγηθεί της χώρας το επόμενο εξάμηνο, δηλαδή έως ότου θα μπορεί βάσει Συντάγματος να προκηρύξει εκ νέου εκλογές.
Ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να απευθυνθεί στον γαλλικό λαό με διάγγελμα σήμερα στις 21:00.
Από χθες κυκλοφορούσαν μερικά ονόματα, μεταξύ των οποίων ο σημερινός υπουργός Άμυνας, Σεμπαστιάν Λεκορνού, ή ο Φρανσουά Μπαϊρού, ηγέτης του κεντρώου κόμματος Κίνημα Δημοκρατίας (MoDem). Ορισμένα κόμματα που συγκροτούν τον αριστερό συνασπισμό του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP) επιμένουν στην αρχική επιλογή της Λουσί Καστέ, το όνομα της οποίας προτάθηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι και απορρίφθηκε γρήγορα από τον Μακρόν.
Πηγή: liberal.gr