Του Γιάννη Ζωιτού
Η θητεία του Στέφανου Κασσελάκη στον προεδρικό θώκο του ΣΥΡΙΖΑ άρχιζε με το βάπτισμά που λάμβανε χάρη στην πατρική συμβουλή του Αλέξη Τσίπρα. Ο πρώην -και βετεράνος του είδους- παρέδιδε το δαχτυλίδι της ηγεσίας στον άγουρο διάδοχό του και του ευχόταν «να είσαι σιδεροκέφαλος», διότι «θα σου χρειαστεί». Σαν να έβλεπε το μέλλον, του εξηγούσε τότε, στις 25 Σεπτεμβρίου, ότι «όποιος μπαίνει στην πολιτική πρέπει να ξέρει ότι οι χαρές δεν είναι περίσσιες και οι δυσκολίες συνεχόμενες».
Οι δυο τους είχαν συναντηθεί τότε στη Βουλή. Φορούσαν λευκά πουκάμισα, μια στιλιστική επιλογή που για πολλούς οριοθετούσε και συμβόλιζε την αρμονική, άνευ σκιών, συνύπαρξή τους στην Κουμουνδούρου. Προτού συμπληρωθούν δέκα μήνες η σχέση τους βρίσκεται στο χείριστο σημείο από τη γνωριμία τους. Διεκδικώντας ο καθείς για τον εαυτό του και τους λόγους του τον ρόλο του αδιαμφισβήτητου εγγυητή, το διαζύγιο και το τέλος της κοινής συνύπαρξής τους στην παράταξη εμφανίζεται πια ως μια πολύ πιθανή κατάληξη.
Όταν ο Κασσελάκης χρεώθηκε στον Τσίπρα
Ως πρόσωπο ο Στέφανος Κασσελάκης είχε χρεωθεί εξ αρχής στον Αλέξη Τσίπρα. Παρότι ουδόλως παρενέβη στην εσωκομματική διαδικασία εκλογής νέου προέδρου, ο πρώην πρωθυπουργός θεωρήθηκε από διάφορους κύκλους πως στήριζε υπογείως την ουρανοκατέβατη υποψηφιότητα του αμερικανοθρεμμένου πολιτικού. Άφηναν να εννοηθεί όλοι αυτοί πως είχε τις ευλογίες του έτσι ώστε να μπει φρένο σε μια κυριαρχική επικράτηση της Έφης Αχτσιόγλου από τον πρώτο γύρο. Το γεγονός πως χωρίς προεργασία είχε πλαισιωθεί από στελέχη του περιβάλλοντός του δεν είχε κριθεί συμπτωματικό. Εν τέλει την εκτόπισε πανηγυρικά.
Ο Αλ. Τσίπρας ήταν, ούτως ή άλλως, εκείνος που λίγους μήνες πριν, τον Μάιο, είχε συστήσει τον Στέφανο Κασσελάκη στο ευρύ κοινό, αναζητώντας ερείσματα στην ομογένεια των ΗΠΑ. Το προεδρικό «κάστινγκ» είχε προκρίνει τον 36χρονο σήμερα επιχειρηματία ως κατάλληλο κι η τοποθέτησή του στην ένατη, μη εκλόγιμη, θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας τού άνοιγε διάπλατα την πόρτα τόσο για την κεντρική πολιτική σκηνή όσο και την Κουμουνδούρου.
Του άφησε πεδίο δράσης λαμπρό
Η «καταδρομική επέλασή» του θ’ αποδείκνυε πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αφύλακτο μέτωπο έτοιμο προς ολοκληρωτική κατάληψη. Είτε επεδίωξε με τη στάση του μια τέτοια έκβαση είτε όχι, ο Αλέξης Τσίπρας θέλησε να δώσει χρόνο στον Στέφανο Κασσελάκη. Επέλεξε την αποστασιοποίηση και με την μακρόθεν παρακολούθηση των τεκταινόμενων στο κόμμα που εκτίναξε ποσοστιαία φέρνοντάς το στην κυβέρνηση, τού άφησε για κάμποσους μήνες ένα ελεύθερο πεδίο δράσης.
Είχε άλλα να τον απασχολούν κι ούτε που αντέδρασε στη διπλή διάσπαση που ακολούθησε της θυελλώδους Κεντρικής Επιτροπής του Νοεμβρίου. Ούτως ή άλλως στελέχη του στενού κύκλου του δεν έδειξαν πρόθεση να συγκρατήσουν την αποχώρηση δεκάδων συντρόφων τους. Ίσως την επεδίωξαν κιόλας.
Απολαμβάνοντας την ασυλία του προκατόχου του ο Στέφανος Κασσελάκης άρχισε να χαράζει έναν εντελώς αυτόνομο δρόμο. Ταυτόχρονα μετρούσε φίλους και εχθρούς.
Ο Τσίπρας πήρε το όπλο του – Άσφαιρα τα πυρά
Κάμποσες από τις πρωτοβουλίες του δεν συμβάδιζαν με την εποχή Τσίπρα κι άρχισαν από εβδομάδα σ’ εβδομάδα, ιδίως μετά την έλευση του 2024, να ξενίζουν. Ιστορικά πρόσωπα που του είχαν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης προτίμησαν ν’ απομακρυνθούν σταδιακά, τη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός προγραμμάτιζε το πρώτο «χτύπημά» του. Είχε αρχίσει ν’ αντιλαμβάνεται πως ο έλεγχος χάνεται. Η δημοσιοποίηση ταυτοτικού ερωτηματολογίου αποτέλεσε casus belli.
Η παρέμβασή του ακριβώς πριν από το Συνέδριο γέννησε αυτομάτως συνθήκες πόλωσης. Ο Αλ. Τσίπρας ζήτησε προσφυγή στη βάση, αφήνοντας αιχμές για την κατεύθυνση της νέας ηγεσίας, τα στρατόπεδα χωρίστηκαν και το πρώτο βαθύ ρήγμα στη βάση της σχέσης του με τον διάδοχό του ήταν εγκάρσιο.
«Φαινόμενα ιδιοτέλειας, ναρκισσισμού, παραβίασης των αρχών της συλλογικότητας και της συντροφικότητας έχουν παραλύσει τον κομματικό οργανισμό» έγραφε αμφισβητώντας τον Στέφανο Κασσελάκη. «Αν συνεχίσουμε έτσι, οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στο κενό», διεμήνυε ακόμη.
Ο Στέφανος Κασσελάκης πέρασε γρήγορα στην αντεπίθεση, θεωρώντας εαυτόν άτρωτο. «Εγώ πρόεδρος υπό προθεσμία δε γίνομαι» απαντούσε στον Τσίπρα και καλούσε την αντιπολίτευση εντός ΣΥΡΙΖΑ να του βρει αντίπαλο. Έδειχνε βέβαιος για μια νέα επικράτηση και δεν τρόμαζε από μια ενδεχόμενη σύγκρουση.
Από τη στιγμή που το Συνέδριο αποδοκίμασε την πρόταση για τη διεξαγωγή νέου κύκλου προεδρικών εκλογών, η απόπειρα αποσταθεροποίησης του status quo στον ΣΥΡΙΖΑ από τον Αλ. Τσίπρα είχε πέσει στο κενό. Κατέστη ωστόσο σαφές πως οι δυο τους δεν ήταν εύκολο να προχωρήσουν παράλληλα. Ο ένας θα έμενε αναγκαστικά πίσω από τον άλλον. Κι ας μιλούσε ο Στ. Κασσελάκης για σταθερή επικοινωνία μεταξύ των δύο, το γυαλί είχε πια ραγίσει.
Η προσωρινή εκεχειρία
Η προετοιμασία για τις Ευρωεκλογές ήταν μια περίοδος σιωπηρής ανακωχής με κάποιες μικρές δόσεις υποβόσκουσας κριτικής. Την ίδια ώρα βέβαια σιγόβραζε η λάβα στον κρατήρα του ενεργού ηφαιστείου της Κουμουνδούρου. Για να μην δοθούν άλλες αφορμές, επιλέχθηκε η έξωθεν καλή μαρτυρία.
Παρόλο που ο Αλ. Τσίπρας ξαφνιαζόταν αρνητικά από κατά καιρούς αναφορές του Στ. Κασσελάκη που απείχαν πάρα πολύ από τη δική του κοσμοθεωρία, δημιούργησε την εντύπωση πως ρίχνει νερό στο κρασί του. Ανάλογα κινούνταν και στελέχη προσκείμενα στον ίδιο.
Η εμφάνισή του στην παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου, χαμογελαστός δίπλα στον πρόεδρο, αποδείχθηκε εκ των υστέρων μια επιδερμική, επικοινωνιακού χαρακτήρα, πράξη. Περισσότερο αφορούσε τους υποψηφίους, να νιώσουν πως έχουν την αποδοχή του, παρά τη στήριξη της ηγετικής ομάδας. Φαίνεται πως αμφότεροι κέρδιζαν χρόνο για τις επόμενες, καίριες, κινήσεις του. Στο μεταξύ ο Κασσελάκης φρόντιζε να υπενθυμίζει πως ο Τσίπρας δεν σκοπεύει να δραστηριοποιηθεί εκ νέου, ακονίζοντας όμως το ξίφος του.
Ο Κασσελάκης άρχισε τις επιθέσεις αποδόμησης
Από τη μία η χαμηλή επίδοση του ΣΥΡΙΖΑ στις Ευρωεκλογές, στο -2,5% από τις εθνικές εκλογές, και από την άλλη η τακτική της απομόνωσης του προέδρου από τα πάντα ισχυρά όργανα ενεργοποίησαν εκ νέου τις κοιμώμενες εσωκομματικές αντιδράσεις.
Δειλά στην αρχή και πιο έντονα αμέσως μετά, ο Στέφανος Κασσελάκης άρχισε να προσωποποιεί τη φρέσκια εσωκομματική αναταραχή στη φωτογραφία του Αλέξη Τσίπρα. Οι ζυμώσεις στην Κεντροαριστερά και οι τοποθετήσεις του πρώην πρωθυπουργού στην πρεμιέρα του Ινστιτούτου που ίδρυσε ταρακούνησαν τον διάδοχό του. Έγινε στόχος κι άρχισε να εξαπολύει αιχμηρά βέλη.
Νιώθοντας, προφανώς. ν’ απειλείται περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο της αποδόμησης του Αλ. Τσίπρα. Το ότι προγραμμάτισε τηλεοπτική συνέντευξη ενόσω ο προκάτοχός του μιλούσε στη διάσκεψη για την Ειρήνη σχολιάστηκε ως «ένα χτύπημα κάτω από τη μέση». Δεν ήθελε να παραχωρήσει εκατοστό προβολής.
Ο Στ. Κασσελάκης έσπευσε, παράλληλα, να προκαταβάλει κάθε εξέλιξη. Μίλησε την ίδια ημέρα για υποψηφιότητα απέναντί του σ’ έναν δυνητικό συνασπισμό δυνάμεων, άφησε υπονοούμενα για «μαύρο χρήμα» στον ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή και την αναστολή του καθημερινού φύλλου της Αυγής και κατηγόρησε τον προκάτοχό του για υπονόμευση της προεδρίας του, με μεταμεσονύκτιες αναρτήσεις που ανεβοκατέβαιναν, καλώντας τον βιτριολικά ν’ αναλάβει αυτός τα ηνία αν όντως επιθυμεί να επιστρέψει στον ενεργό πολιτικό βίο.
Το απρόσωπο «δεν υπάρχουν τοτέμ στον ΣΥΡΙΖΑ» είχε ξεκάθαρο αποδέκτη. Όπως φυσικά και το «όλοι πρέπει να είναι διαφανείς (…) μηδενός εξαιρουμένου» μαζί με το το «όποιος δεν δέχεται την ηγετική θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι σε λάθος κόμμα».
Πότε και πώς θα απαντήσει ο Τσίπρας
Όσοι γνωρίζουν τον Αλέξη Τσίπρα και συνομιλούν μαζί του δεν εκλαμβάνουν τη σιωπή του ως αδυναμία στο ίδιο χρονικό διάστημα. Κατανοούν, γνωρίζοντας τον εκνευρισμό τους για στοχευμένες διαρροές και συκοφαντικές μομφές, ότι πολύ σύντομα θα (αντι)δράσει. Το έδαφος, λέγεται πως, οργώνεται και ποτίζεται καθημερινά.
Η επιστολή των 87 κουβαλούσε εμμέσως πλην σαφώς και την υπογραφή του. Επίσης, η ανάρτηση του δημοσιογράφου Θανάση Καρτερού εκτιμάται, από γνώστες των κινήσεών του, ως προπομπός εξελίξεων. Η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το ερχόμενο Σάββατο θα γίνει, πιθανόν, η πυξίδα. Ήδη το μπλόκο στην εισήγηση Κασσελάκη στην Πολιτική Γραμματεία της Πέμπτης, από στελέχη της πτέρυγας του πρώην προέδρου, έδωσε το στίγμα του χάσματος με τους «νεοπροεδρικούς».
Στέφανος Κασσελάκης και Αλέξης Τσίπρας είναι πλέον δυο ξένοι στην ίδια πόλη και κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις
Πηγή: tovima.gr