Του Δημήτρη Καμπουράκη
Έτυχε μήπως να διαβάσετε (μεταφρασμένο ή στην αγγλική) το τελευταίο άρθρο που έγραψε ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν στους News York Times, πριν αποχωρήσει οριστικά από τη διάσημη εφημερίδα; Θα σας συνιστούσα να του ρίξετε μια ματιά, έχει δημοσιευτεί παντού. Ήταν ο άνθρωπος που μέσα στη γενικευμένη ευμάρεια και αισιοδοξία των αρχών του 21ου αιώνα, προέβλεψε τις επερχόμενες οικονομικές κρίσεις τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη, που έσκασαν μέσα στην πρώτη δεκαετία της καινούρια χιλιετίας. Γι’ αυτό εξάλλου πήρε και νόμπελ οικονομίας το 2008.
Το πιο ενδιαφέρον ανάμεσα στις σκέψεις που διαπερνούν το κύκνειο άσμα του Κρούγκμαν στην εφημερίδα όπου αρθρογραφούσε για 24 χρόνια, είναι ότι η διάχυτη οργή που χαρακτηρίζει την εποχή μας δεν αποτελεί προνόμιο των μεγάλων λαϊκών μαζών και της μεσαίας τάξης. Όπως γράφει, εξίσου οργισμένες είναι και οι ελίτ αυτού του πλανήτη. Οι μεν κατώτερες τάξεις είναι έξαλλες με τις πολιτικές και οικονομικές ιθύνουσες τάξεις, τις επιλεγόμενες ελίτ, οι δε ελίτ είναι επίσης οργισμένες με το γεγονός ότι δεν τις θαυμάζουν αρκετά για τα κατορθώματα τους. Το δε τρελό αποτέλεσμα αυτής της διπλής οργής, είναι να στρέφονται και οι μεν και οι δε προς την ακροδεξιά.
«Διάολε», σκέφτηκα όταν το διάβασα. «Έχει δίκιο. Κάποτε, ο Μπιλ Γκέιτς ή ο Στηβ Τζόμπς ήταν σχεδόν λαϊκοί ήρωες, που ξεκίνησαν ως μακρυμάλληδες φοιτητές από το γκαράζ του σπιτιού τους και όχι μόνο πέτυχαν το αδιανόητο για τους εαυτούς τους, αλλά άνοιξαν και τους ορίζοντες δισεκατομμυρίων άλλων ανθρώπων. Οι τύποι ήταν ινδάλματα, τους χειροκροτούσαν γεμάτα στάδια. Σήμερα, ο κόσμος ακούει για Έλον Μασκ ή για Μαρκ Ζούκερμπεργκ και φτύνει. Έχουν φτάσει να εκπροσωπούν ό,τι πιο ζοφερό και επίφοβο μπορεί να γεννήσει η φαντασία των ανθρώπινων κοινωνιών.»
Η διπλής οργής, είναι η επικράτηση της «κακιστοκρατίας» όπως την ονομάζει ο Γκούγκμαν, δηλαδή η κυριαρχία των χειρότερων. Η εργατική τάξη σιχαίνεται τις ελίτ, οι ελίτ περιφρονούν βαθύτατα την εργατική τάξη, αλλά και οι δυο μαζί κατευθύνονται προς την ακροδεξιά με την επικράτηση των πιο ακραίων και τυχοδιωκτικών προσωπικοτήτων που μπορούν να αναδείξουν. Δεν υπάρχει κανένα σημείο τομής των δύο αυτών κοινωνικών γαλαξιών, αλλά –μυστηριωδώς πως– αμφότεροι συμπίπτουν στις τελικές επιλογές τους. Η εργατική τάξη, για να δείξει την απέχθεια της στις ελίτ, ψηφίζει τους χειρότερους εκπροσώπους των ελίτ και τους παραδίδει τα κλειδιά της εξουσίας.
Ακόμα πιο μυστήριο στο μυαλό μου, είναι το τελικό συμπέρασμα του Κρούγκμαν. Όταν ο πλανήτης ευημερούσε, εκείνος ήταν απαισιόδοξος προβλέποντας κρίσεις (που ήρθαν), και τώρα που όλα πάνε σχεδόν κατά διαόλου αυτός βγάζει μια παράδοξη αισιοδοξία. Λέει ότι η «κακιστοκρατία» δεν μπορεί να κρατήσει για πολύ καιρό και προβλέπει ότι ο κόσμος θα ξανάρθει σύντομα στα συγκαλά του, δηλαδή την επιλογή ανθρώπων που λένε την αλήθεια και δεν χαϊδεύουν αυτιά.
Προσωπικά, όσο κι αν θαυμάζω ανθρώπους με υψηλές διανοητικές ικανότητες, πιστεύω πως επειδή κάποιος έκανε μια σωστή πρόβλεψη, δεν σημαίνει ότι θα το καταφέρνει πάντα. Τη δεύτερη του πρόβλεψη, τη φοβάμαι λιγάκι…
Πηγή: liberal.gr