Του Αλέξανδρου Σκούρα
Η Γαλλία βρίσκεται, για άλλη μια φορά, στο επίκεντρο μιας πολιτικής και οικονομικής κρίσης που απειλεί όχι μόνο τη σταθερότητα της ίδιας της χώρας, αλλά και ολόκληρης της Ευρωζώνης. Οι πολιτικές εντάσεις που λαμβάνουν χώρα αυτές τις μέρες στο γαλλικό κοινοβούλιο είναι ενδεικτικές ενός βαθύτερου προβλήματος: το σοσιαλδημοκρατικό οικονομικό σύστημα που κυριαρχεί στην Ευρώπη εδώ και δεκαετίες αποδεικνύεται όχι μόνο μη βιώσιμο, αλλά και καταστροφικό για την κοινωνική συνοχή και την οικονομική σταθερότητα. Η κρίση αυτή, όπως και η πρόσφατη ελληνική κρίση, δεν είναι απομονωμένα φαινόμενα, αλλά η αναπόφευκτη συνέπεια ενός συστήματος που βασίζεται στην αναδιανομή, την υπέρμετρη κρατική παρέμβαση και την υποβάθμιση της ατομικής ελευθερίας.
Στον πυρήνα της γαλλικής κρίσης βρίσκεται ένα σύστημα ευημερίας που έχει δημιουργήσει προσδοκίες που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν. Η Γαλλία έχει επενδύσει σε ένα από τα πιο γενναιόδωρα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας στον κόσμο, με τεράστιες δαπάνες για συντάξεις, υγειονομική περίθαλψη και κοινωνικές παροχές. Ενώ αυτές οι πολιτικές σχεδιάστηκαν για να προστατεύουν τους πολίτες από τις οικονομικές δυσκολίες, έχουν οδηγήσει σε τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και ένα εξαιρετικά βαρύ χρέος. Το συνταξιοδοτικό σύστημα της Γαλλίας, που βασίζεται σε αναδιανομή εισοδημάτων από τις νεότερες γενιές προς τους συνταξιούχους, είναι ένα από τα λιγότερο βιώσιμα συστήματα στον κόσμο, σύμφωνα με τον παγκόσμιο δείκτη συνταξιοδοτικών συστημάτων της Mercer.
Η πρόσφατη πολιτική αναταραχή στη Γαλλία δείχνει πώς αυτές οι πολιτικές δημιουργούν κοινωνική ένταση και πολιτική αστάθεια. Όταν μια κυβέρνηση επιχειρεί να μεταρρυθμίσει ένα τέτοιο σύστημα, όπως έκανε ο Εμμανουέλ Μακρόν με τις συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις, αντιμετωπίζει σφοδρές αντιδράσεις από ένα κοινό που έχει εθιστεί στις κρατικές παροχές. Οι απεργίες, οι διαδηλώσεις και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις που ακολούθησαν είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα ενός συστήματος που υπόσχεται περισσότερα από όσα μπορεί να προσφέρει.
Η ελληνική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας αποτελεί έναν τραγικό αλλά διδακτικό παραλληλισμό. Όπως και στη Γαλλία, το ελληνικό σύστημα πρόνοιας βασίστηκε στη λογική της αναδιανομής και της κρατικής παρεμβατικότητας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα εκρηκτικό μίγμα χρέους, οικονομικής στασιμότητας και κοινωνικής οργής, όταν οι παροχές αναπόφευκτα μειώθηκαν. Η Ελλάδα πλήρωσε βαρύ τίμημα για την οικονομική της εξάρτηση από το κράτος και η Γαλλία φαίνεται να βαδίζει στο ίδιο μονοπάτι.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό που συνδέει την ελληνική και τη γαλλική κρίση είναι η ευρωπαϊκή εμμονή με την ισότητα εις βάρος της ατομικής ελευθερίας. Το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο έχει αναγάγει την ισότητα σε απόλυτη αξία, σε τέτοιο βαθμό που έχει υπονομεύσει την οικονομική κινητικότητα και την προσωπική ευθύνη.
Στη Γαλλία, η υπερφορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων και των επιχειρήσεων, καθώς και οι άκαμπτοι κανονισμοί στην αγορά εργασίας, έχουν καταστήσει δύσκολο για την οικονομία να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και να προσελκύσει επενδύσεις. Οι πολιτικές αυτές, που εμπνέονται από μια φαντασιακή αίσθηση δικαιοσύνης, οδηγούν στην πραγματικότητα σε οικονομική στασιμότητα και κοινωνική αδικία.
Η κρίση στη Γαλλία και οι πιθανές επιπτώσεις της στην Ευρωζώνη δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν ως απομονωμένα προβλήματα. Αντιθέτως, πρέπει να θεωρηθούν ως προειδοποιητικά σημάδια για το συνολικό οικονομικό μοντέλο της Ευρώπης. Η επιμονή σε πολιτικές που ενθαρρύνουν τη δημοσιονομική ανευθυνότητα και τη γραφειοκρατική υπερβολή είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Η απάντηση στην κρίση δεν μπορεί να είναι περισσότερη κρατική παρέμβαση. Αντιθέτως, η λύση βρίσκεται στη μείωση του κράτους, στην απελευθέρωση της αγοράς και στην ενίσχυση των ατομικών ελευθεριών. Η Γαλλία, όπως και η Ελλάδα, πρέπει να αποδεχτεί ότι τα κρατικά συστήματα πρόνοιας δεν μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν ως έχουν. Χρειάζονται ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα, χωρίς να επιβαρύνουν υπέρμετρα την οικονομία και τους πολίτες.
Η ευρωπαϊκή κρίση, με επίκεντρο τη Γαλλία, αποτελεί μια ευκαιρία για αυτοκριτική και αλλαγή πορείας. Η εμμονή με την ισότητα και την αναδιανομή έχει αποδειχθεί καταστροφική. Το ερώτημα είναι αν θα αποδεχτούμε αυτή την πραγματικότητα πριν ή μετά την καταστροφή.
Πηγή: liberal.gr