Του Κώστα Στούπα
Η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, φέρνει στην Αθήνα συστάσεις για τον περιορισμό του κινεζικού και φιλορωσικού ελέγχου στα ελληνικά λιμάνια. Το ενδιαφέρον είναι πως οι σύμμαχοί μας, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, ζητούν σήμερα αυτά που εμείς τούς επισημαίναμε εδώ και δεκαπέντε χρόνια.
Τότε που σχεδιαζόταν η ιδιωτικοποίηση των λιμανιών, οι ελληνικές κυβερνήσεις απευθύνθηκαν σε συμμάχους και εταίρους, προειδοποιώντας για τη στρατηγική γεωπολιτική σημασία των υποδομών αυτών, που βρίσκονται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Η απάντηση; «Οι αγορές αποφασίζουν. Αν ενδιαφέρονται οι ιδιώτες, ας επενδύσουν. Δεν μπορούμε να τους το υποδείξουμε εμείς».
Σήμερα, το αφήγημα έχει αλλάξει. Η γεωπολιτική προηγείται των αγορών. Αυτό όμως έχει τίμημα: υψηλότερο κόστος λειτουργίας, λιγότερα κέρδη, αυξημένες τιμές για βιομηχανία και καταναλωτές.
Η Ελλάδα, όπως και οι ΗΠΑ και η ΕΕ, είναι κράτος δικαίου. Οι παραχωρήσεις των λιμανιών έγιναν με διεθνείς συμφωνίες. Η παραβίασή τους συνεπάγεται κόστος και πολιτική φθορά. Ακόμη κι αν οι σύμμαχοι προθυμοποιηθούν να καλύψουν μέρος του οικονομικού κόστους, οι συνέπειες παραμένουν: μια χώρα που αναιρεί τις δεσμεύσεις της δεν θεωρείται αξιόπιστη για επενδύσεις.
Πριν δέκα χρόνια, οι εταίροι μας δεν έβλεπαν πρόβλημα στην Κίνα και τις φθηνές εισαγωγές της. Σήμερα, στρέφονται προς την Ινδία — κι εμείς καλούμαστε να προσαρμόσουμε τα λιμάνια μας στον νέο ινδοευρωπαϊκό διάδρομο. Μια στροφή που μπορεί να χρειαστεί χρόνια. Κι αν σε δέκα χρόνια η Ινδία αναδειχθεί σε «νέα απειλή», θα ξαναρχίσει το ίδιο παιχνίδι;
Η ελληνική πλευρά οφείλει να διαπραγματευτεί σθεναρά τα ανταλλάγματα. Βεβαίως, η άλλη πλευρά έχει ισχυρά χαρτιά — το σημαντικότερο: την τουρκική απειλή.
Φανταστείτε, για παράδειγμα, τον απρόβλεπτο πρόεδρο να δηλώνει:
«Οι Έλληνες είναι καλά παιδιά — έχω γνωρίσει πολλούς όταν επισκέπτονται το καζίνο μου. Τους συμπαθώ. Αλλά τα λιμάνια τους λειτουργούσαν καλύτερα επί 400 χρόνια τουρκοκρατίας. Ίσως, ήταν καλύτερα έτσι…»
Κάποιοι θα σπεύσουν να εκθειάσουν την «ωμή αλλά αποτελεσματική» διπλωματία. Ίσως, προσφέρει βραχυπρόθεσμα οφέλη. Μακροπρόθεσμα όμως, όποιος εκβιάζει διαρκώς τους φίλους του, καταλήγει μόνος.
Οι συσχετισμοί ισχύος δεν ευνοούν τους μικρούς και αδύναμους. Ναι, να απαιτήσουμε ανταλλάγματα. Αλλά χωρίς την ψευδαίσθηση ότι θα τα εξασφαλίσουμε εύκολα ή χωρίς κόστος.
«Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν», λοιπόν, αλλά με προσοχή.
Η φράση «Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν» αναφέρεται σε ιερείς που απαιτούσαν προκαταβολικά την αμοιβή για ιδιωτικές ιεροτελεστίες — αγιασμούς, βαφτίσεις, μνημόσυνα. Δηλαδή, «πρώτα τα λεφτά, μετά η ευλογία».
Πηγή: liberal.gr