Του Κώστα Στούπα
Δεν μπορώ να γνωρίζω πού θα καταλήξει η προεδρία Τραμπ για τις ΗΠΑ και τον κόσμο. Είναι όμως σαφές ότι οι ΗΠΑ του Τραμπ εγκαταλείπουν την έστω και διπλωματική προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και στον ρόλο της ηγέτιδας δύναμης του ελεύθερου κόσμου που διαβουλεύεται και συναποφασίζει με τους βασικούς της εταίρους.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ κινούνται αποκλειστικά στη βάση της κυνικής εκμετάλλευσης του πλεονεκτήματος που τους δίνουν η οικονομική και η στρατιωτική τους ισχύ. Για την Ουάσιγκτον δεν υπάρχουν φίλοι, σύμμαχοι ή κανόνες· υπάρχουν μόνο συμφέροντα.
Κάποια στιγμή θα προκύψουν αντισυσπειρώσεις – τόσο από εχθρούς όσο και από φίλους των ΗΠΑ. Ωστόσο, προς το παρόν, η νέα αμερικανική στρατηγική ευνοεί τα ελληνικά συμφέροντα και δημιουργεί ένα πραγματικό παράθυρο ευκαιρίας.
Τα εξοπλιστικά προγράμματα που μας δίνουν προβάδισμα έναντι της Τουρκίας, η ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, η μετατροπή της Ελευσίνας σε διαμετακομιστικό κέντρο για τις ΗΠΑ, οι γεωτρήσεις εντός περιοχών που αμφισβητεί η Άγκυρα με την κάλυψη της Ουάσιγκτον – όλα αυτά καταδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ αναδεικνύουν τη χώρα μας σε προνομιακό εταίρο στην περιοχή.
Αποδεικνύεται επίσης ότι έχει προηγηθεί σοβαρή διπλωματική και οικονομική προετοιμασία από την ελληνική κυβέρνηση, η οποία έμεινε μυστική καθ’ όλη την περίοδο που εδώ ακούγαμε διάφορα «ψέκια» να αποκαλύπτουν τις πληροφορίες τους πως έρχεται η νέα πρέσβης για να διορίσει νέα κυβέρνηση.
Οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν ένα παράθυρο ευκαιρίας που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ελληνική οικονομία και να επιταχύνει την πραγματική σύγκλιση με την Ε.Ε. Ταυτόχρονα ανοίγουν προοπτική ανάταξης της γεωπολιτικής ισχύος της χώρας σε μια περίοδο όπου η Τουρκία βρίσκεται στην κορύφωση της δημογραφικής και οικονομικής της δυναμικής.
Ο νέος πρόεδρος, όμως, έχει επιδείξει σημάδια ασυναρτησίας και κυκλοθυμικότητας. Τη μία μέρα επιβάλλει δασμούς 100%, την επόμενη εβδομάδα τους αποσύρει. Αυτό σημαίνει πως προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε το παράθυρο ευκαιρίας, αλλά είμαστε έτοιμοι και για το χειρότερο σενάριο.
Συνεχίζουμε το εξοπλιστικό πρόγραμμα και την αναμόρφωση των ενόπλων δυνάμεων, της παιδείας και του κράτους. Παράλληλα, επεκτείνουμε τις αμυντικές συνεργασίες με Ισραήλ και Γαλλία που είναι χώρες της περιοχής μας και βλέπουν με ανησυχία τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Παράλληλα, υποστηρίζουμε (έστω και με το μικρό μας βάρος) τις δυνάμεις που θέλουν την περαιτέρω ενοποίηση της Ε.Ε., η οποία αυτή την περίοδο περνάει υπαρξιακή κρίση.
Το παράθυρο ευκαιρίας που δημιουργεί η πολιτική Τραμπ για την περιοχή, αν το εκμεταλλευτούμε σωστά, μας δίνει ένα περιθώριο 10-20 χρόνων.
Μέχρι τότε, η Τουρκία πιθανότατα θα έχει εισέλθει σε τροχιά δημογραφικής κόπωσης, ενώ οι επεκτατικές της διαθέσεις είτε θα έχουν ανακοπεί είτε θα ατονήσουν.
Οι επεκτατικές τάσεις συνήθως είναι συνυφασμένες με τη δυναμική οικονομική ανάπτυξη και κυρίως την πληθυσμιακή. Δημογραφικά η Τουρκία βρίσκεται στην κορυφή.
Παραδόξως πάμε καλύτερα από ό,τι θα μπορούσε να προβλέψει κάποιος πριν από μερικά χρόνια (ακόμη και πριν από μερικούς μήνες). Αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε εξασφαλίσει κάτι. Τα οφέλη τέτοιων κινήσεων είναι μακροπρόθεσμα.
Τα οφέλη της παραμονής στον Ελεύθερο Κόσμο μετά τον εμφύλιο τα είδαμε ύστερα από 20 χρόνια, όταν η χώρα εκτοξεύθηκε από τα ερείπια στις 30 πλουσιότερες του κόσμου. Βέβαια, πάλι τότε κάποιοι φώναζαν πως ήμασταν η «ψωροκώσταινα» της Ευρώπης.
Αυτό δύσκολα θα αλλάξει. Δεν είναι θέμα κυβέρνησης ή οικονομικής πολιτικής·είναι κάτι που οφείλεται στα βαλκανικά ήθη και έθιμα της καθ’ ημάς Ανατολής. Αυτό που μπορούμε να καταφέρουμε είναι να διατηρήσουμε τη μεταπολεμική θέση ευημερίας στην περιοχή μας.
Στον σημερινό κόσμο, λοιπόν, δεν υπάρχει «ηθική υπεροχή»· υπάρχει θέση στον χάρτη, ρόλος στα δίκτυα, συμμαχίες και ισχύς.
Αν και πρωτοφανές, πάμε καλά.
Υ.Γ.: Ανυπομονώ να ακούσω την επόμενη ομιλία του Κώστα Καραμανλή για την «υποχωρητικότητα» της Ελλάδας στα εθνικά θέματα και την «έλλειψη στρατηγικού οράματος» στην οικονομία και τη γεωπολιτική.
Πηγή: liberal.gr