Του Θ. Μαυρίδη
Έχουμε τέσσερις συστημικές τράπεζες και μία ακόμη, την Τράπεζα Αττικής, που φιλοδοξεί να γίνει ο πέμπτος πυλώνας. Θα μπορούσαν οι τράπεζες να είναι τρεις ή ακόμη και δύο; Εξαρτάται! Αν τα σύνορα της οικονομικής δραστηριότητας περιορίζονταν στα όρια της Ελλάδας, οι πέντε μεγάλες τράπεζες είναι λίγες για να εξασφαλίσουν τον ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο της Ευρώπης, όμως, πέντε μικρές τράπεζες σε μια μικρή και απομακρυσμένη επαρχία της Αυτοκρατορίας είναι εύκολη λεία για οποιοδήποτε «αρπακτικό». Οπότε, περιμένουμε εξαγορές. Και κάπου εδώ προκύπτει η ανάγκη για έναν «εθνικό πρωταθλητή»!
Έχει σημασία να υπάρχει στο τέλος μια ελληνική τράπεζα. Μία τράπεζα που οι αποφάσεις της θα λαμβάνονται στην Αθήνα και όχι σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Όχι για λόγους «πατριωτικούς», αλλά για καθαρά πρακτικούς! Καλώς ή κακώς μία μεγάλη ελληνική τράπεζα μπορεί σε μια μικρή αγορά, όπως είναι η ελληνική, να επιβάλλει πολιτικές προς τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις που θα ακολουθήσουν αναγκαστικά και οι υπόλοιπες.
Στο σημείο αυτό θα πει κάποιος ότι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες κερδοσκοπούν σε βάρος των καταναλωτών και ότι προσφέρουν υψηλά επιτόκια δανεισμού στις επιχειρήσεις. Οπότε, δεν βλέπουν για ποιο λόγο χρειάζεται να στηριχτεί μία προσπάθεια για να παραμείνει ένας παίκτης υπό ελληνικό και μόνο έλεγχο. Με άλλα λόγια, ο αντίλογος λέει ότι όλο αυτό δεν αφορά τον πολύ κόσμο για να καταναλώσει και εγκεφαλικά κύτταρα για το μέλλον του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Ανάλογοι «προβληματισμοί» είχαν εκφραστεί και προ χρεοκοπίας για την επέκταση των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια. Τελικά αποδείχτηκε ότι μας ενδιέφερε περισσότερο απ’ όσο νομίζαμε η τύχη των ελληνικών επενδύσεων στα Βαλκάνια. Καταλαβαίνουμε την αξία τους τώρα που δεν υπάρχουν. Και επειδή δεν υπάρχουν έχει μειωθεί αντίστοιχα η επιρροή μας στην περιοχή. Η επιρροή της Ελλάδας και όχι των τραπεζιτών. Αποδεικνύεται, δηλαδή, ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η πορεία των τραπεζών μας επηρεάζει ευρύτερα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν μας ενδιαφέρει και δεν είναι δική μας δουλειά.
Επίσης, δεν είναι αληθές ότι οι τράπεζες δέρνουν αλύπητα τους πελάτες τους. Αν οι επιχειρήσεις μπορούν να βρουν καλύτερες τιμές για τα δάνειά τους στο εξωτερικό, μπορούν να τις αναζητήσουν. Αλλά δεν βρίσκουν και γι’ αυτό εξακολουθούν και ζητούν δάνεια από τις ελληνικές τράπεζες.
Με δεδομένο ότι οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες θα αποτελέσουν αργά ή γρήγορα στόχο εξαγοράς από μεγαλύτερα και ισχυρότερα σχήματα του εξωτερικού (έχει ήδη συμβεί με την Alpha Bank), το ερώτημα είναι αν μπορεί να παραμείνει μία τράπεζα υπό ελληνικό έλεγχο. Κι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με την ισχυροποίηση μιας εκ των πέντε τραπεζών. Δηλαδή με τη συγχώνευση δύο ή ακόμη και τριών τραπεζών! Εκεί πάμε και όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί είναι ανοικτοί.
Πριν χρόνια φτάσαμε αρκετές φορές κοντά στο mega deal της συγχώνευσης της Εθνικής με την Alpha. Στην ίδια ακριβώς λογική. Αυτό δεν έγινε τότε. Θα συμβεί σήμερα. Με άλλους πρωταγωνιστές. Αλλά θα συμβεί. Τότε αποτελούσε μια άμυνα σε σχέση με τις μελλοντικές εξελίξεις. Σήμερα είναι μια αναγκαιότητα σε σχέση με αυτά που ήδη συμβαίνουν. Το μέλλον είναι ήδη εδώ και αν δεν το αντιληφθούμε θα είμαστε παρελθόν. Κι αυτό που λέμε για τις τράπεζες θα ισχύσει για όλους τους κλάδους. Οι εθνικοί πρωταθλητές επιστρέφουν. Απλά στους άλλους κλάδους δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί και ισχυροί παίκτες όσο στις τράπεζες. Για τα ελληνικά δεδομένα. Επειδή για τα ευρωπαϊκά τα δικά μας μεγέθη είναι μικρά. Τόσο μικρά που μας κάνουν ανίσχυρους.
Οι εθνικοί πρωταθλητές δεν αποτελούν από μόνοι τους μια εγγύηση για την οικονομική πορεία της χώρας. Πιο ουσιαστικό θέμα είναι η ανάπτυξη οικοσυστημάτων στον μικρομεσαίο χώρο. Όλη αυτή η συζήτηση έχει πραγματικό νόημα αν γύρω από τους πρωταθλητές υπάρξουν φυτώρια για ανερχόμενους αστέρες. Να πού μπορεί να παρέμβει η πολιτική. Και στο πώς θα υπάρξουν οι εθνικοί πρωταθλητές και πώς θα διοχετευθεί η ανάπτυξη και η ρευστότητα προς τα κάτω. Στο άλλο θέμα, αυτό του κύματος εξαγορών, δεν μπορεί να κάνει κάποιος κάτι για να αποτρέψει τα μελλούμενα…
Πηγή: liberal.gr