Του Κώστα Στούπα
Λέγεται πως οι ευρωεκλογές συνήθως ευνοούν τη χαλαρή ψήφο και αυτό δίνει την ευκαιρία στους ψηφοφόρους να εκφραστούν πολιτικά εγγύτερα σε αυτά που πιστεύουν. Κάποιοι τις θεωρούν απλώς μια μεγαλύτερη -και ως εκ τούτου εγκυρότερη- δημοσκόπηση λόγω του μεγάλου δείγματος.
Η χαλαρότητα της ψήφου όμως αυξάνει κατακόρυφα την αποχή, ειδικά αν ο καιρός προσφέρεται. Η μεγάλη αποχή αλλοιώνει το αποτέλεσμα, επειδή τα μεγαλύτερα κόμματα έχουν χαλαρότερους δεσμούς με τους εκλογείς, ενώ τα μικρότερα και οι νεοανερχόμενοι διακρίνονται για τους ισχυρότερους δεσμούς αφοσίωσης.
Επιπλέον, τα κόμματα που είναι στην κυβέρνηση πάντα προκαλούν αισθήματα απογοήτευσης στους οριακούς ψηφοφόρους, καθώς αυτοί πάντα τρέφουν μεγαλύτερες προσδοκίες σε σχέση με αυτό που επιτρέπει η πραγματικότητα και τολμούν οι πολιτικοί, οι οποίοι, όπως όλοι μας, έχουν σαν προτεραιότητα την επαγγελματική τους μακροημέρευση.
Η αλήθεια είναι όμως ότι, ενίοτε, οι ευρωεκλογές καταγράφουν τις τάσεις που έχουν διαμορφωθεί στην κοινωνία και συχνά τις επιταχύνουν, δρομολογώντας πολιτικές εξελίξεις.
Το 2019 π.χ. όταν έγιναν οι τελευταίες ευρωεκλογές, το αποτέλεσμα εξέπληξε με το μέγεθος της πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ και αυτό επιτάχυνε τον χρόνο του βουλευτικών εκλογών από το Φθινόπωρο στις αρχές του Καλοκαιριού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές του 2019 είχε λάβει περί το 23% από πέριξ του 30% που αναμενόταν και η Νέα Δημοκρατία είχε λάβει 33,12%.
Έναν μήνα αργότερα, στις βουλευτικές που ακολούθησαν, η Νέα Δημοκρατία πήρε 39,85% και ο ΣΥΡΙΖΑ 31,53%.
Το 23% των ευρωεκλογών του 2019 ήταν περισσότερο προφητικό για το αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές του 2023, όταν έπεσε στο 20%.
Τόσο το 23% του 2019 όσο και το 20% του 2023 αποτέλεσαν έκπληξη, όπως έκπληξη αποτέλεσε το 2023 και το 40%+ της Νέας Δημοκρατίας.
Οι εκπλήξεις
Αν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση υπάρχει μια τουλάχιστον έκπληξη, η οποία δρομολογεί ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό, στις επερχόμενες ευρωεκλογές ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα που θα μπορούσαν να αιφνιδιάσουν;
Έκπληξη θα ήταν αν η Νέα Δημοκρατία δεν πιάσει π.χ. το 30%. Παρά το γεγονός πως απέχουμε από τις επόμενες εθνικές εκλογές μια τριετία, οι πιέσεις για αναντιστοιχία με τη λαϊκή βούληση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα εντείνονταν.
Αιφνιδιασμός θα συμβεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπεράσει το 20% ή δεν καταφέρει να περάσει το 10%. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις το σκηνικό αναδιατάσσεται να δρομολογούνται εξελίξεις.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να ξεπεράσει το ΠΑΣΟΚ, οι πιθανότητες του Κασσελάκη να οδηγήσει αυτός το κόμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές μειώνονται.
Αν το ΠΑΣΟΚ έρθει τελικά 3ο ή πέσει κάτω από το 10% η ηγεσία του κ. Ανδρουλάκη θα υποστεί κραδασμούς. Με την κρίση που πέρασε ο ΣΥΡΙΖΑ το τελευταίο χρόνο, το ΠΑΣΟΚ είχε μια ιστορική ευκαιρία να καθιερωθεί στη δεύτερη θέση και να τεθεί σε τροχιά εξουσίας. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως την έχασε.
Η περίπτωση όπου η Ελληνική Λύση του κ. Βελόπουλου καταφέρει να πετύχει διψήφιο ποσοστό στις ευρωεκλογές θα αποτελέσει άλλη μια ανατροπή.
Στην περίπτωση αυτή το ερώτημα είναι αν θα συσπειρώσει τη Νέα Δημοκρατία ή θα εντείνει τις διαρροές προς τα δεξιά;
Αν π.χ. η διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος την επομένη των εκλογών είναι μονοψήφια, η κοινή γνώμη θα αρχίσει να σκέφτεται πως έχουμε να κάνουμε μια διαφορά η οποία ανατρέπεται. Στην περίπτωση αυτή οι “ακολουθηστές” και οι “πελάτες” θα αρχίσουν να προσανατολίζονται προς τις αναδυόμενες πηγές εξουσίας.
Οι ευρωεκλογές τελικά μπορεί να έχουν μεγαλύτερη σημασία από όση εκ πρώτης όψεως πιστεύουμε. Οι πρόσφατες ανατροπές λόγω αποχής σε μεγάλου Δήμους το επιβεβαιώνουν.
Πηγή: capital.gr